Toplumsal Cinsiyet ve Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği
Cinsiyet biyolojik farklılıklara dayanırken, toplumsal cinsiyet toplumun kültür, eğitim ve inançlarına göre kişilere yüklenen rollerden oluşur ve zamanla değişebilir. Toplumsal cinsiyet eşitliği, bireylerin cinsiyetlerinden bağımsız olarak yaşamın her alanında eşit haklara sahip olmasını ifade eder. Kadınların erkeklerle eşit fırsatlara sahip olamaması toplumsal cinsiyet eşitsizliği olarak tanımlanır ve bu eşitsizlik, özellikle az gelişmiş ülkelerde daha belirgindir. Toplumsal cinsiyet eşitsizliğinin ölçülmesi ve giderilmesi için Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporu gibi çalışmalar yürütülmektedir.
Haritalar
Cinsiyet Eşitsizliği Haritası
Cinsiyet eşitsizliğinin en fazla görüldüğü yerler, genellikle ekonomik gelişmişlik, eğitim düzeyi, kültürel normlar ve yasal düzenlemelerin zayıf olduğu ülkelerde öne çıkar. Bu durum, kadınların siyasi, ekonomik ve sosyal yaşamda erkeklere göre daha dezavantajlı konumda olduğu bölgelerde kendini daha belirgin gösterir. Eşitsizlik sıralaması sırasıyla büyükten küçüğe; kırmızı, sarı, yeşildir. Mavi yerler ise bilgisi bulunmayan yerlerdir. (Görselin üzerine tıklayarak büyük haline ulaşabilirsiniz.)
İklim Değişikliğine Karşı En Savunmasız Ülkeler
İklim değişikliğine karşı en savunmasız ülkeler genellikle ekonomik olarak daha az gelişmiş, coğrafi olarak riskli bölgelerde yer alan ve iklimsel değişimlerin etkilerini yönetmek için yeterli altyapıya sahip olmayan ülkelerdir. Bu ülkeler su kıtlığı, gıda güvencesizliği, artan sıcaklıklar, deniz seviyesinin yükselmesi, şiddetli hava olayları gibi sorunlarla karşı karşıya kalır. Farklı renkte olan bölgeler iklim değişikliğine karşı en savunmasız ülkeleri temsil etmektedir. (Görselin üzerine tıklayarak büyük haline ulaşabilirsiniz.)
İklim Değişikliğine En Çok Önem Veren Ülkeler
İklim değişikliğini en çok önemseyen ve bu konuda aktif politikalar üreten ülkeler genellikle yüksek farkındalığa sahip, sürdürülebilirlik politikalarına öncelik veren ve uluslararası anlaşmalara aktif olarak katılan ülkelerdir. Bu ülkeler, düşük karbon ekonomisine geçiş, yenilenebilir enerji kullanımı, ormansızlaşmayı önleme ve iklim değişikliğiyle mücadele için iddialı hedefler belirler. Farklı renkte olan bölgeler iklim değişikliğine en fazla önem veren ülkeleri temsil etmektedir. (Görselin üzerine tıklayarak büyük haline ulaşabilirsiniz.)
2022 Yılı Küresel Sonuçları
Global Gender Gap Report 2022: Türkiye, Letonya ve İzlanda’da Kadınların Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği Üzerine Değerlendirme (Dergipark)
Dünya Ekonomik Formu tarafından hazırlanan 2022 yılı Küresel Cinsiyet Uçurumu Raporuna göre küresel anlamda cinsiyet eşitsizliği %68,1 oranında gerçekleşmiştir. Geçmiş yıl verilerine bakılarak mevcut ilerleme veya iyileştirme hızıyla cinsiyet eşitliğinde tam pariteye 132 yıl sonra ulaşılacaktır.
2022 yılındaki rapora dâhil edilen 146 ülkede sağlık ve hayatta kalma boyutunda cinsiyet farkı %95,8; Eğitime katılım %94,4; ekonomiye katılım ve fırsat %60,3 ve Politik güçlendirme %22 oranında gerçekleşmiştir. Henüz hiçbir ülkede tam cinsiyet eşitliğine ulaşılamamış olsa da küresel anlamda ilk 10 ekonomi cinsiyet eşitsizliğini en az %80 seviyesine getirmiştir. İzlanda %90,8 ile küresel sıralamada lider konumundadır. İzlanda’yı %86,2 ile Finlandiya; %84,5 ile Norveç takip etmektedir. Nikaragua (%81,7) ve Almanya (%80,1) ile 2022 yılında ilk on ülke arasına girerken Litvanya (%79,9) ve İsviçre (%79,5) ile ilk on içindeki yerlerini kaybetmiştir. Aşağıdaki tabloda Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinde en yüksek puana sahip ülkeler gösterilmiştir. (Görselin üzerine tıklayarak büyük haline ulaşabilirsiniz.)
GendermateTeam-Takım Üyeleri
- Bahattin Kerem Başer
- Mert Erol
- Yağız Akif Esat
- Salih Gök
- Çınar İnce
